Historiek van de Aalsterse Gilles
Het Begin
Hier geven we jullie graag een bondig historisch overzicht van het ontstaan van onze vereniging zoals we ze vandaag kennen. We keren terug naar december 1926: het stedelijk feestcomité lanceerde toen een oproep onder de Aalsterse carnavalsverenigingen om een Aalsterse carnavalsfiguur te creëren, een “kostuumtype”, naar het voorbeeld van de Gilles de Binche. Twee verenigingen, de Slecht Gekleede (later de Ajuingilles) en Door Eendracht Veel Vermaak (later de De Ware Gilles) gingen in op deze vraag en schreven zo de eerste hoofdstukken van het Gilles-verhaal.
De Slecht Gekleede/Ajuingilles
Groepsfoto van de Ajuingilles
Bron: Collectie van A. Van SchuylenberghDeze vereniging werd in 1924 opgericht, zij namen van 1927 tot 1933 deel aan de Aalsterse cavalcade verkleed als Ajuingilles.
Hun kostuum was afgeleid van de Gilles de Binche, maar toch waren er enkele opmerkelijke verschillen: geen klompen, maar wel rode schoenen, geen struisveren hoeden maar een muts in ajuinvorm.
Bovendien droegen de jongens een broek en de meisjes een rok.
Door Eendracht Veel Vermaak/De Ware Gilles
De Ware Gilles poseren fier op de markt.
Bron: Collectie Van Goethem- Stedelijk Archief AalstDeze vereniging werd in 1923 opgericht en oogstte meteen veel succes, waardoor ze verschillende optredens en uitstappen deden.
Het geld dat ze ontvingen voor de vele optredens, maakt het voor de vereniging mogelijk om de Gilles de Binche uit te beelden.
In 1930 werd daarom ook beslist om “De Ware Gilles” op te richten. Het prijzengeld werd gebruikt om de papieren hoofddeksels stilaan te vervangen door de typische hoeden met struisvogelveren,
ook al waren de papieren hoofddeksels een knap staaltje van volkskunst, toch bezorgden de struisveren hoeden meer uitstraling en prestige aan de groep.
Er werd toen ook al beslist om zelf te voorzien in het onderhoud van de hoeden en het vervaardigen van de kostuums, waarmee de toon reeds werd gezet om een onafhankelijke koers te varen, zoals het vandaag de dag nog steeds het geval is.
De Ware Gilles waren gedurende 45 jaar present in de jaarlijkse carnavalsstoet, met uitzondering van het jaar 1936, waarin ze uit protest tegen de minieme subsidie afwezig bleven op de zondagstoet en enkel op maandag op stap gingen.
Bij gebrek aan jonge krachten, werd in 1971 beslist om de werkzaamheden van de vereniging stop te zetten.
De Aalsterse Gilles
De Aalsterse Gilles anno 1962
Foto uit ons achief - bron onbekend.
Een aantal rasechte Aalstenaars was echter de mening toegedaan dat de Gilles niet mochten ontbreken in de carnavalsstoet en zo geschiedde: op 17 juni 1971 werd een nieuwe vereniging “De Aalsterse Gilles” opgericht.
De vereniging richtte zich van bij het begin op het behoud van tradities, folklore en cultureel erfgoed. Onder leiding van Bert Van Hoorick, toenmalig Volksvertegenwoordiger en schepen van Cultuur, werd een bestuur samengesteld dat bestond uit voorzitter Gustaaf De Stobbeleir, secretaris Joseph De Man, penningmeester Sylveer Herssens, materiaalmeester Omer Sunaert en gewone bestuursleden Els Ponnet, Rosa Van Gyseghem en Eric Roelandt. Ook Gracienne Van Nieuwenborgh, Paul Van der Cruyssen en Rony de Bruyn maakten deel uit van deze eerste lichting. Later zouden zowel Bert Van Hoorick als Gust De Man vereerd worden met het ere- voorzitterschap.
Het bestuur wendde zich meteen tot de Aalsterse bevolking om financiële steun te krijgen: zowel via de verkoop van postkaarten en gillespopje als via een storting op de rekening van de vereniging.
De vereniging is steeds verder geëvolueerd. Waar je in de beginjaren nog duidelijk de invloeden zag van de Gilles de Binche omwille van het feit dat kostuums toen van hen werden gehuurd, werden de kostuums en hoeden steeds meer in eigen beheer vervaardigd. Het varen van deze onafhankelijke koers werd en wordt door de vereniging steeds hoog in het vaandel gedragen.
Onnodig te zeggen dat dit een intensieve bezigheid is, zowel wat betreft werkuren als wat betreft het kostenplaatje. Het was belangrijk om hiervoor de nodige te middelen te vinden.
In 1979 volgde na een voorstel van Gracienne Van Nieuwenborgh een supplementaire subsidie van de stad Aalst. Het departement Cultuur van de stad voorzag in een bedrag van 50.000 Belgische franken.
Het stedelijk feestcomité, onder leiding van Frans Wauters, gaf de Gilles de kans om nieuwe inkomsten aan te boren met het uitbaten van een verbruikersstand, eerst op het ‘Lentecontact ’en later ook op de fameuze Jaarbeurs in de toenmalige Keizershallen. De vereniging kon daar de kas spijzen met de verkoop van witte en zwarte pensen, hotdogs, ijsjes ( waaronder een coupe Gilles en Coupe carnavalist), pannenkoeken, wafels,…
Sinds midden jaren ’80 traden de Aalsterse Gilles ook op buiten de stad in tegenstelling tot de Gilles de Binche die enkel in hun eigen stad optreden.
Einde jaren ’80 werden alle, intussen 49 hoeden vernieuwd, vervolgens waren de kostuums aan de beurt.
Gilleshoeden anno 1974
Foto uit ons achief - bron onbekend.In 2007 diende de vereniging op zoek te gaan naar een nieuwe locatie voor het stockeren van de hoeden, kostuums en trommels, waarbij het belangrijk was om verwarmde lokalen te vinden, gelet op de vochtgevoeligheid van de struisveren hoeden. Deze werd gevonden op een locatie in het buurt van het welgekende Ezelspleintje, locatie waar de vereniging op dag van vandaag nog steeds werkzaam is voor het onderhoud van de kostuums en hoeden.
Na het overlijden van Rony De Bruyn midden november 2008 bestond de taak van het bestuur er vooral in om de vereniging verder te loodsen naar de toekomst toe. Onder de leiding van Marleen Meert (voorzitter tot op heden) werd de visie van weleer voortgezet: een vereniging voor het behoud van folklore en erfgoed die een onafhankelijke koers kan varen.
Naar aanleiding van het arrest in de zaak ‘Geloeif Mè Goed’ waarbij de toenmalige leden van de vereniging dienden op te draaien voor de kosten van een loodsbrand in 2004, besloot het bestuur van “De Aalsterse Gilles” om de feitelijke vereniging om te vormen tot een vereniging zonder winstoogmerk (VZW).
In 2013 werd ook begonnen met stelselmatige vernieuwen van alle kostuums en het opnieuw reinigen van de struisveren hoeden zodanig dat de vereniging haar tradities op overtuigende wijze kan blijven voortzetten. Zo kregen alle leden van De Aalsterse Gilles een nieuwe broek aangemeten, die tijdens de carnavalsstoet van 2014 met veel plezier ingedanst werd.
Onze Toekomst
Een deel van onze jeugd, de toekomst van onze vereniging.
Bron: Dirk LeemansHet vele werk zit er echter nooit op. Om steeds opnieuw hetzelfde kwalitatieve optreden te kunnen garanderen, dient er jaar in jaar uit en het hele jaar rond gewerkt te worden. Enkel zo kan dit stukje arbeidsintensief erfgoed blijven groeien en bloeien en ontstaat er ieder jaar een stukje nieuw “gesamtkunstwerk” waarbij alle elementen stuk voor stuk hun deeltje symboliek, traditie en geschiedenis meebrengen in dit mooie verhaal van onze unieke en historische vereniging.